Kanda Lagwad Mahiti in Marathi: कांदा लागवड करण्याची उत्तम पद्धत; नक्कीच होईल फायदा

Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

मित्रांनो आज आपण Kanda Lagwad Mahiti in Marathi या लेखाच्या माध्यमातून कांदा लागवडीची (Onion Cultivation) पूर्ण माहिती पाहणार आहोत. कारण राज्यामध्ये तसेच देशामध्ये कित्येक शेतकरी कांद्याचे उत्पादन घेतात. आणि मोठ्या प्रमाणावर फायदा कांवतात. कारण कांदा रोजच्या दिनचर्यामध्ये लागणारी वस्तु आहे.

त्यामुळे कांद्याला पूर्ण वर्षभर मोठ्या प्रमाणावर मागणी असते. त्यामुळे जर तुम्ही पण कांदा लावण्याचा विचार करत असाल तर तुम्हाला या लेखामध्ये त्याबद्दल ची सर्व आवश्यक माहिती मिळणार आहे. त्यामुळे हा लेख पूर्ण वाचा. आणि जर तुम्हाला शेती बद्दल अशाच महत्वाच्या अपडेट हव्या असतील तर आपला माझी शेती ग्रुप लगेच जॉइन करा. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

Onion Varieties

कांद्याचे वाण : Kanda Lagwad Mahiti in Marathi या लेखामध्ये पुढे सर्व माहिती मिळणार आहे. कांदा लागवड करताना कांद्याच्या योग्य वाण (Onion Variety) ची निवड करणे आवश्यक असते कारण. जर तुम्ही कांद्याची साठवणूक करणार असाल तर त्यासाठी कोणता वाण चा कांदा निवडला पाहिजे. तसेच कोणत्या जातीला जास्त भाव मिळतो अशी माहिती असणे आवश्यक आहे. पुढे तुम्हाला कांद्याचे वाण दिले आहेत. ते पहा.

बसवंत 780 :

• वैशिष्ट्ये: बसवंत 780 ही खरीप आणि रब्बी हंगामासाठी योग्य जात आहे. कांद्यांचा रंग गडद लाल असून आकार मध्यम ते मोठा असतो.
• महात्मा फुले कृषि विद्यापीठ अंतर्गत कांदा संशोधन केंद्र पिंपळगाव (बसवंत) येथे स्थानिक वाणातून सन 1986 मध्ये ही जात विकसित करण्यात आली आहे.
• वाढीचा कालावधी: ही जात 100 ते 110 दिवसांत तयार होते.
• उत्पादन क्षमता: हेक्टरमागे उत्पादन 250 ते 300 क्विंटलपर्यंत मिळते. ही जात साठवणुकीसाठी चांगली मानली जाते. त्यामुळे जर तुम्ही साठवणूक करण्यासाठी कांदा लागवड करू इच्छित असाल तर ही जात उत्तम आहे.

एन-53 :

• वैशिष्ट्ये: एन-53 ही खरीप हंगामातील जात आहे. या जातीच्या कांद्यांचा रंग लाल भडक असतो आणि आकार मध्यम असतो.
• नाशिक येथील स्थानिक वाणीतून ही जात विकसित करण्यात आली आहे.
• वाढीचा कालावधी: ही जात 100 ते 150 दिवसांत तयार होते.
• उत्पादन क्षमता: हेक्टरमागे 200 ते 250 क्विंटल उत्पादन मिळते. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

एन-2-4-1 :

• वैशिष्ट्ये: एन-2-4-1 ही रब्बी हंगामासाठी उपयुक्त जात आहे. कांद्यांचा रंग भगवा आणि विटकरी असतो. ही जात साठवणुकीसाठी उत्तम मानली जाते.
• वाढीचा कालावधी: ही जात 120 ते 130 दिवसांत तयार होते.
• उत्पादन क्षमता: हेक्टरमागे 300 ते 350 क्विंटलपर्यंत उत्पादन मिळते.

अर्का कल्याण :

• ही जात भारतीय उद्यानविद्या संशोधन संस्था, बंगळुरू येथून नाशिक भागातील वाणीतून विकसित केली गेली आहे.
• वैशिष्टे : या जातीचा कांदा गोलाकार आणि रंगाने गुलाबी व बारीक मानेचा आणि चवीला तिखट आहे.
• साठवण : तुम्ही या कांद्याला 5 ते 6 महिन्यापर्यंत साठवू शकता.
• उत्पादन क्षमता : हेक्टरी 25 ते 30 टन उत्पादन भेटते.

पुसा रेड :

• वैशिष्ट्ये: पुसा रेड ही जात लाल विटकरी रंगाची आहे आणि मध्यम आकाराच्या कांद्यांसाठी ओळखली जाते.
• वाढीचा कालावधी: ही जात 120 दिवसांत तयार होते.
• उत्पादन क्षमता: हेक्टरमागे 250 ते 300 क्विंटल उत्पादन मिळते. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

फुले सुवर्णा :

• महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ,राहुरी १९९७ साली विकसीत
• खरीप ,रब्बी आणि रांगडा हंगामात साठी शिफारस
• कांदे पिवळ्या किंचीत विटकरी रंगाचे, गोलाकार, घट्ट, मध्यम तिखट
• निर्यातीस व साठवणीस योग्य,
• लागवडीपासून 110 दिवसात कांदा तयार होतो.
• सरासरी हेक्टरी उत्पन्न 23 ते 24 टन उत्पादन मिळते.

फुले सफेद :

• रांगडा तसेच रब्बी हंगामासाठी महात्मा फुले कृषी विद्यापीठाने 1994 मध्ये विकसित
• कांदे चमकदार रंगाचे मध्यम गोल असतात.
• विद्राव्य घन पदार्थांचे प्रमाण 13 ते 14 टक्के.
• निर्जलीकरण करून कांद्याच्या चकत्या तसेच पावडर तयार करण्यासाठी उत्तम
• साठवण क्षमता 2 ते 3 महिने पर्यंत या जातीचा कांदा साठवू शकता.
• सरासरी हेक्टरी उत्पन्न 20 ते 25 टन उत्पादन मिळते. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

फुले समर्थ

• महात्मा फुले कृषि विद्यापीठाने ही जात खरीप आणि रांगडा हंगामासाठी स्थानिक वाणातून विकसित करण्यात आला आहे.
• कांदे उभट गोल असून चमकदार गर्द लाल रंगाचे असतात.
• कांद्यांची माण बारीक, पातीची वाढ मर्यादित राहून कांदा पोसण्याचा वेग जादा राहतो.
• हा वाण तीन ते चार आठवडे आधी तयार होतो.
• खरीप हंगामात लागवडीनंतर ७५ ते ८५ दिवसांत, रांगडा हंगामात ८५ ते १०० दिवसांत तयार
• कांदा लवकर तयार होतो, तसेच कांद्याला पक्वता येताच नैसर्गिकपणे संपूर्ण पात पडते. त्यामुळे २-३ पाण्याच्या पाळ्यांची बचत होते.
• कांदे लागवडीपासून साधारणतः 80 ते 90 दिवसांत तयार होतात.
• खरीपात सरासरी हेक्टरी 25 टन आणि रांगडा हंगामात हेक्टरी 30 ते 35 टन उत्पन्न
• साठवणक्षमता साधारणपणे 2 ते 3 महिने पर्यन्त. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

कांदा लागवड हवामान आणि जमीन

कांद्याचे उत्पादन मिळवण्यासाठी योग्य हवामान आणि जमिनीचा प्रकार महत्त्वाचा असतो. कांद्याचे पीक थंड वातावरणात चांगले वाढते, परंतु त्याचबरोबर पिकाच्या पोसण्याच्या काळात तापमानात वाढ होणे फायदेशीर ठरते. तुम्हाला त्याबद्दलची सर्व माहिती पुढे पाहायला मिळणार आहे.

• उत्तम हवामान: कांद्याला सौम्य आणि थंड हवामान आवश्यक असते. लागवडीनंतरच्या १ ते २ महिन्यांपर्यंत थंड हवामान पीक चांगले वाढण्यास मदत करते. तापमान 13 ते 28 अंश सेल्सिअस असल्यास पीक चांगले वाढते.
• तापमानातील वाढ: पोसण्याच्या काळात तापमान 25 ते 35 अंश सेल्सिअसपर्यंत वाढल्यास कांद्याची गुणवत्ता आणि उत्पादन क्षमता सुधारते.
• पावसाचे प्रमाण: कांद्याच्या लागवडीसाठी हलका पाऊस उपयुक्त असतो. जास्त पाऊस झाल्यास किंवा निचरा नसल्यास मुळांवर बुरशीजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता वाढते.
• थंड हवामानाचा परिणाम: अतिशय थंड हवामान कांद्याच्या वाढीसाठी अपायकारक असते. १० अंश सेल्सिअसपेक्षा कमी तापमान कांद्याच्या फुलधारणेवर नकारात्मक परिणाम करतो. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

कांदा लागवड हंगाम

कांद्याची लागवड महाराष्ट्रात तीन मुख्य हंगामांमध्ये केली जाते ती म्हणजे खरीप, रब्बी, आणि उन्हाळी हंगाम. हंगामानुसार लागवडीच्या पद्धतीत आणि काळात बदल होतात, ज्यामुळे उत्पादनाच्या गुणवत्तेवर आणि प्रमाणावर परिणाम होतो. त्यामुळे हंगामची माहिती तुम्हाला असणे आवश्यक आहे. पुढे सर्व हंगामची माहिती दिली आहे. ती पहा

खरीप हंगाम :

• लागवड कालावधी: खरीप हंगामासाठी कांद्याची लागवड जून ते ऑक्टोबर महिन्यात केली जाते. या हंगामात वातावरण उष्ण आणि दमट असते, ज्यामुळे पीक जलद वाढते.
• सिंचन आणि पाणी व्यवस्थापन: खरीप हंगामात पावसाच्या प्रमाणानुसार पाणी देण्याचे नियोजन करावे. पावसाचे प्रमाण जास्त असल्यास सिंचन कमी करावे आणि निचऱ्याची योग्य काळजी घ्यावी.
• उत्पादन: खरीप हंगामातील कांद्याचे उत्पादन दर हेक्टरी 200 ते 250 क्विंटलपर्यंत मिळते. या हंगामातील कांदा साधारणतः लवकर तयार होतो आणि कमी साठवणक्षमता असतो.

रब्बी हंगाम :

• लागवड कालावधी: रब्बी हंगामासाठी लागवड नोव्हेंबर ते फेब्रुवारी महिन्यात केली जाते. हा हंगाम कांद्याच्या उत्पादनासाठी अत्यंत महत्त्वाचा मानला जातो.
• तापमान आणि हवामान: रब्बी हंगामात तापमान 15 ते 25 अंश सेल्सिअस असते, जे कांद्याच्या फुलधारणे आणि वाढीसाठी अनुकूल असते.
• उत्पादन: रब्बी हंगामात हेक्टरमागे उत्पादन साधारणतः 300 ते 350 क्विंटलपर्यंत मिळते. या हंगामातील कांदा चांगल्या साठवणक्षमतेसाठी ओळखला जातो. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

उन्हाळी हंगाम :

• लागवड कालावधी: उन्हाळी हंगामासाठी लागवड जानेवारी ते जून महिन्यात केली जाते. उन्हाळ्यातील उष्ण हवामान कांद्याच्या फुलधारणेवर आणि उत्पादनावर परिणाम करू शकते.
• सिंचन: उन्हाळी हंगामात तापमान जास्त असल्यामुळे पाण्याचे व्यवस्थापन अत्यंत महत्त्वाचे असते. दर 6 ते 8 दिवसांच्या अंतराने पाणी देणे आवश्यक असते.
• उत्पादन: उन्हाळी हंगामात उत्पादन दर हेक्टरी 200 ते 300 क्विंटलपर्यंत मिळते. या हंगामातील कांद्याला बाजारात चांगला दर मिळतो, कारण उन्हाळ्यात ताज्या कांद्याची मागणी अधिक असते.

कांदा बियाणे प्रमाण आणि निवड

आता महत्वाची गोष्ट म्हणजे कांद्याच्या बियाणाचे प्रमाण आणि निवड कशी असली पाहिजे. त्याची सर्व माहिती पुढे दिली आहे. ती काळजीपूर्वक वाचा.

बियाणे प्रमाण :

• बियाणाचे प्रमाण: हेक्टरमागे कांद्याचे सरासरी 10 किलो बियाणे लागते. बियाण्यांचे प्रमाण हंगामानुसार आणि लागवड पद्धतीनुसार थोडेसे बदलू शकते. जर तुम्ही थेट पेरणी करणार असाल तर कमी लागते आणि जर रोप तयार करून मग कांदा लागवड करणार असाल तर जास्त लागते.
• बियाण्यांची निवड: बियाणे ताजे, निरोगी, आणि रोगमुक्त असावेत. उगवण चाचणी करून बियाण्यांची गुणवत्ता तपासावी. बियाण्यांचा रंग गडद काळा आणि आकार गोलसर असावा.
• पेरणीपूर्व प्रक्रिया: बियाण्यांना पेरणीपूर्वी 3 ग्रॅम थायरम किंवा कॅप्टन प्रति किलो बियाणे याप्रमाणे प्रक्रिया करावी. यामुळे बुरशीजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव कमी होतो आणि उगवण सुधारते. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

कांदा बियाण्यांची साठवणूक

• साठवण पद्धत: बियाणे कोरड्या आणि हवेशीर जागेत साठवावीत. ओलसर जागी ठेवल्यास बियाण्यांची उगवण क्षमता कमी होऊ शकते. त्यामुळे या गोष्टीची खास काळजी घेतली पाहिजे.
• शीतगृह साठवणीचे फायदे: बियाण्यांची दीर्घकालीन साठवणीसाठी शीतगृहाचा वापर केला जातो. 10 ते 12 अंश सेल्सिअस तापमानात बियाणे सुरक्षित राहतात.
• उगवण चाचणी: पेरणीपूर्व उगवण चाचणी करून बियाण्यांची उगवण क्षमता तपासावी. बियाण्यांच्या 80 ते 80% उगवण क्षमतेसाठी चाचणी दर आवश्यक आहे.

कांदा पूर्वमशागत आणि लागवड पद्धती

कांदा लागवडीच्या आधी सगळ्यात महत्वाचे काम म्हणजे कांदा पिकासाठी शेत तयार करणे. ते कशा पद्धतीने बनवले पाहिजे त्याची सर्व माहिती पुढे दिली आहे. ती काळजीपूर्वक वाचा. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

जमीन तयारी आणि नांगरणी :

• नांगरणी: जमिनीची उभी आणि आडवी नांगरणी करावी, ज्यामुळे जमिनीतील ढेकळे तुटतात आणि माती भुसभुशीत होते. जमिनीत हेक्टरमागे 40 ते 50 टन पर्यन्त शेणखत मिसळावे.
• वरखत: लागवडीपूर्वी नत्र, पालाश, आणि स्फुरद खतांचे प्रमाण योग्य रितीने मातीमध्ये मिसळावे. यामुळे पिकाची पोषणक्षमता वाढते आणि मुळांची वाढ सुधारते.
• गादी वाफा पद्धत: गादी वाफा तयार करण्यासाठी जमिन खोलीपर्यंत नांगरावी आणि 1 मीटर रुंद, 3 मीटर लांब, आणि 15 सेंमी उंच वाफा तयार करावा. वाफ्यातील ढेकळे निवडून बाजूला काढावीत. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

पेरणी आणि रोपांची लागवड :

• पेरणी पद्धती: बियाण्यांची पेरणी 5 सेंमी खोलीत ओळीत करावी. ओळी 10 ते 15 सेंमी अंतरावर असाव्यात. पेरणी नंतर मातीने बी झाकून टाकावी आणि हलके पाणी द्यावे.
• रोपे तयार करणे: बियाण्यांची उगवण साधारणतः 10 ते 15 दिवसांत होते. बियाण्यांचे रोप 6 ते 9 आठवड्यांत तयार होते. रोपे काढण्यापूर्वी गादी वाफ्याला पाणी द्यावे, जेणेकरून रोपे सहज काढता येतील.
• रोपांची लागवड: रोपांची लागवड सकाळी किंवा संध्याकाळी करावी. रोपांची अंतर 12.5 बाय 7.5 सेंमी ठेवावी, ज्यामुळे पिकाची वाढ मोकळेपणाने होते.
• सरी वरंबा पद्धत: सरी वरंबा पद्धतीने लागवड केल्यास पाण्याचा निचरा चांगला होतो आणि पिकाचे उत्पादन सुधारते. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

कांदा खते आणि पाणी व्यवस्थापन (Onion Fertilizer and Water Management)

कांद्याच्या पिकाची योग्य वाढ आणि उत्पादनासाठी खतांचे व्यवस्थापन आणि नियमित सिंचन अत्यंत महत्त्वाचे आहे. जमिनीत पोषणतत्त्वांची पूर्तता आणि सिंचनाच्या वेळापत्रकानुसार केलेली पाणी व्यवस्थापन पिकाच्या गुणवत्तेवर आणि उत्पादन क्षमतेवर परिणाम करते. आणि कित्येक वेळ योग्य खत व्यवस्थापन न केल्याने हवे तसे उत्पादन भेटत नाही.

खते व्यवस्थापन :

• लागवडीपूर्व खते: जमिनीच्या सुपीकतेनुसार लागवडीपूर्वी प्रति हेक्टर 50 किलो नत्र, 50 किलो स्फुरद, आणि 50 किलो पालाश खत वापरावे.
• वरखत देणे: लागवडीनंतर 1 महिन्याने नत्राची दुसरी मात्रा 50 किलो प्रति हेक्टर देणे आवश्यक आहे. यामुळे पिकाची वाढ सुधारते आणि फुलधारणा चांगली होते.
• सेंद्रिय खत: शेणखत, कंपोस्ट, आणि वर्मीकंपोस्ट यासारखी सेंद्रिय खते जमिनीत मिसळल्यास मातीची सुपीकता वाढते आणि पिकाची गुणवत्ता सुधारते.
• फॉस्फरस आणि पालाश: फॉस्फरसामुळे मुळांची वाढ चांगली होते, तर पालाश खत पिकाला ताण सहन करण्याची क्षमता देते आणि फळांची टिकवणक्षमता वाढते. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

पाणी व्यवस्थापन :

• सिंचन पद्धती: कांद्याच्या पिकाला नियमित पाणी देणे महत्त्वाचे आहे. सिंचनासाठी ड्रिप सिंचन पद्धत उपयुक्त ठरते, कारण त्यामध्ये पाण्याचा अपव्यय कमी होतो आणि मुळांना योग्य प्रमाणात पाणी मिळते.
• पाणी पाळ्या: खरीप हंगामात 10 ते 12 दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे, तर रब्बी आणि उन्हाळी हंगामात 6 ते 8 दिवसांच्या अंतराने पाणी देणे आवश्यक आहे. सिंचन केल्याने पिकाची वाढ चांगली होते आणि उत्पादनात सुधारणा होते.
• काढणीपूर्व पाणी देणे: काढणीपूर्व 3 आठवड्यांपूर्वी पाणी देणे बंद करावे, ज्यामुळे पानांमधील रस कांद्यात उतरतो आणि मानेचा भाग पिवळा पडतो. याला “मान मोडणे” म्हणतात, ज्यामुळे काढणीसाठी कांदा योग्य ठरतो.
• ओलावा टिकवणे: मातीतील ओलावा टिकवण्यासाठी मातीवर मल्चिंग करणे उपयुक्त ठरते. यामुळे पाण्याचा अपव्यय कमी होतो आणि मुळांची नाजूक वाढ टिकून राहते. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

ही अपडेट पहा : Dragon Fruit Farming Information in Marathi: ड्रॅगन फळाची शेती बद्दल पूर्ण माहिती.

आंतरमशागत आणि तण नियंत्रण

कांद्याच्या पिकातील आंतरमशागत आणि तण नियंत्रणाच्या पद्धतींचा वापर केल्यास पिकाची गुणवत्ता आणि उत्पादन सुधारते. योग्य आंतरमशागत केल्यास तणांचा प्रादुर्भाव कमी होतो आणि पिकाची पोषणतत्त्वे अधिक चांगली मिळतात.

रोपांची खुरपणी आणि विरळणी :

• खुरपणी: पेरणीनंतर किंवा लागवडीनंतर 2 ते 3 आठवड्यांनी शेतात हलकी खुरपणी करावी. खुरपणीमुळे माती भुसभुशीत राहते आणि तणांचे प्रमाण कमी होते. तणांचे नियंत्रण केल्यास पिकाच्या मुळांना पोषणतत्त्वे मिळण्यास मदत होते.
• विरळणी: रोपांची विरळणी पेरणीनंतर १० ते १५ दिवसांनी करावी. जोमदार आणि निरोगी रोपे ठेवावीत, तर उगवण कमी झालेल्या आणि कमजोर रोपांना काढून टाकावे.
• दुसरी खुरपणी: तणांचे प्रमाण पाहून दुसरी खुरपणी साधारणतः ४० दिवसांनी करावी. खुरपणीमुळे मातीची हवा खेळती राहते आणि मुळांची वाढ चांगली होते.

तण नियंत्रण :

• तणनाशके: तणांच्या नियंत्रणासाठी पेरणीनंतर 3 ते 4 आठवड्यांनी तणनाशकांचा वापर करावा. पेंडीमेथालिन 30% ईसी किंवा ऑक्सिफ्लॉरफेन 23.5% ईसी या तणनाशकांचा वापर करावा.
• मल्चिंग: मातीवर मल्चिंग केल्याने तणांचे प्रादुर्भाव कमी होतो आणि पिकाच्या मुळांना ओलावा टिकवून ठेवण्यास मदत होते. प्लास्टिक मल्चिंग किंवा गवत मल्चिंग दोन्ही पद्धती वापरता येतात. असे केल्याने शेतकऱ्यांचे बरेच काम वाचते.

कांदा रोग आणि कीड व्यवस्थापन (Onion Disease and Pest Management)

कांद्याच्या पिकावर विविध प्रकारचे रोग आणि कीड आक्रमण करतात, ज्यामुळे पिकाचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होऊ शकते. जर योग्य त्या वेळी यावर ताबा मिळवला नाही तर मोठ्या प्रमाणात पिकाचे नुकसान होते. पुढे कांद्यावरील काही प्रमुख रोगांची माहिती दिली आहे. ती काळजीपूर्वक वाचा. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

प्रमुख रोग :

• करपा रोग (Purple Blotch): हा बुरशीजन्य रोग असून कांद्याच्या पानांवर लांबट, गोल, तपकिरी किंवा जांभळे ठिपके दिसतात. रोग वाढल्यास पाने सुकतात आणि उत्पादनावर विपरीत परिणाम होतो.
  • उपाय: 10 लिटर पाण्यात 30 ग्रॅम मॅन्कोझेब किंवा कॉपर ऑक्सिक्लोराईड मिसळून फवारणी करावी. फवारणी दर 10 ते 12 दिवसांच्या अंतराने करावी.
• मर रोग (Fusarium Wilt): मर रोगामुळे कांद्याच्या मुळांवर बुरशी दिसते आणि झाडाची वाढ थांबते. झाडे पिवळी पडून सुकतात.
  • उपाय: बियाणे पेरण्यापूर्वी 4 ग्रॅम थायरम प्रति किलो बियाणे लावावे. रोगग्रस्त झाडे नष्ट करावी आणि मातीतील बुरशी नियंत्रणासाठी तांबेरयुक्त औषधाचे द्रावण ओतावे.
• कांद्याचे करडे ठिपके (Stemphylium Blight): या रोगामुळे कांद्याच्या पानांवर करडे आणि पांढरे ठिपके दिसतात. पानांचा कडा सुकतो आणि झाडांची वाढ थांबते.
  • उपाय: 10 लिटर पाण्यात 25 ग्रॅम डायथेन एम-45 मिसळून फवारणी करावी. फवारणीचे प्रमाण रोगाच्या तीव्रतेनुसार वाढवावे.

प्रमुख कीडी :

• फुलकिडे (Thrips): फुलकिडे पानांवरील रस शोषतात, ज्यामुळे पाने वाकडी आणि फिकट पांढरी होतात. या कीडांचा प्रादुर्भाव मुख्यतः उन्हाळ्यात जास्त प्रमाणात होतो. जर तुम्ही उन्हाळ्यात कांद्याचे पीक घेत असाल तर यावर लक्ष ठेवणे गरजेचे आहे.
  • उपाय: २ मिली मिथिलडिमेटॉन किंवा डायमेथोएट प्रति लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. 10 ते 15 दिवसांच्या अंतराने फवारणी करावी.
• मावा (Aphids): मावा कीड पानांचा रस शोषून झाडे कमजोर करतात. पानांवर चिकट पदार्थ साचतो, ज्यामुळे झाडांवर बुरशी वाढण्याची शक्यता वाढते.
  • उपाय: २ मिली मोनोक्रोटोफॉस प्रति लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. फवारणी नियमित अंतराने करावी.
• तुडतुडे (Jassids): तुडतुडे कीड पानांवर आक्रमण करून पानांचा कडा फिकट पिवळा करतात. त्यामुळे झाडांची वाढ कमी होते आणि उत्पादनावर परिणाम होतो.
  • उपाय: मिथिलडिमेटॉन २५ ईसी २ मिली प्रति लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

कांदा काढणी आणि उत्पादन (Onion harvesting and production)

कांद्याच्या पिकाची योग्य काढणी आणि प्रक्रिया केल्यास उत्पादनाची गुणवत्ता टिकून राहते. काढणीची योग्य वेळ आणि पद्धत ठरवणे महत्त्वाचे आहे, कारण त्यामुळे फळांची टिकवणक्षमता वाढते आणि बाजारातील मागणी वाढते. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi द्वारे तुम्हाला सर्व माहिती पुढे दिली आहे.

काढणीची योग्य वेळ :

• मान मोडणे: काढणीपूर्वी कांद्याच्या मानेचा भाग पिवळा पडतो आणि पाने जमिनीवर आडवी पडतात. याला “मान मोडणे” म्हणतात. साधारणपणे 60 ते 75% माना मोडल्यावर कांदा काढणीस योग्य होतो.
• काढणीची पद्धत: कुदळीच्या साहाय्याने जमिनीतील कांदे हळूवारपणे उपटून काढावेत. काढलेल्या कांद्यांना पानासकट 4 ते 5 दिवस शेतात सुकवावेत, ज्यामुळे मानेतील रस कांद्याच्या आतील भागात उतरतो.
• काढणीचे अंतर: विविध जातींनुसार कांदा पीक 3 ते 4.5 महिन्यांत काढणीस तयार होते. लवकर तयार होणाऱ्या जातींसाठी 100 ते 110 दिवस लागतात, तर उशिरा तयार होणाऱ्या जातींसाठी 120 ते 150 दिवस लागतात.

उत्पादन आणि प्रतवारी :

• उत्पादन क्षमता: कांद्याचे उत्पादन हेक्टरमागे 250 ते 350 क्विंटलपर्यंत मिळते. उत्पादन क्षमतेवर हंगाम, जाती, आणि पाणी व्यवस्थापनाचा मोठा प्रभाव असतो.
• प्रतवारी: काढलेल्या कांद्यांची प्रतवारी करून त्यांचे आकार, वजन, आणि गुणवत्तेनुसार वर्गीकरण करावे. प्रतवारी केलेल्या कांद्यांना बाजारात चांगला दर मिळतो.
• विक्री आणि वितरण: कांद्याचे फळ साठवण क्षमता चांगली असल्यामुळे स्थानिक आणि आंतरराष्ट्रीय बाजारात मोठ्या प्रमाणात विक्री केली जाते. निर्यातीसाठी साठवणूक आणि पॅकेजिंगची योग्य व्यवस्था करावी.

कांदा साठवणूक आणि प्रक्रिया (Onion storage and processing)

कांद्याची योग्य साठवणूक आणि प्रक्रिया केल्यास त्याची टिकवणक्षमता वाढते आणि उत्पादनाच्या गुणवत्तेत सुधारणा होते. साठवणुकीसाठी शीतगृह आणि वायुवीजनाची पद्धत वापरल्यास कांदे दीर्घकाळ ताजे राहतात.

साठवणूक पद्धती :

• साधारण साठवणूक: कांदा साठवताना कोरड्या, थंड, आणि हवेशीर ठिकाणी ठेवावा. उंच पॅलेट्स किंवा प्लॅस्टिक क्रेट्समध्ये साठवले तर हवेचा प्रवाह राहतो आणि कांदे खराब होत नाहीत.
• शीतगृह साठवणीचे फायदे: शीतगृहात 0 ते 5 अंश सेल्सिअस तापमान ठेवल्यास कांद्याची साठवण क्षमता 6 ते 8 महिने वाढते. शीतगृहात आर्द्रता कमी असल्यास बुरशीजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव कमी होतो.
• वायुवीजन पद्धती: साठवणीच्या ठिकाणी वायुवीजनासाठी पंख्यांचा वापर करावा. कांदे हवेशीर ठिकाणी ठेवल्यास सुकायला मदत होते आणि टिकवणक्षमता वाढते.
• पॅकेजिंग: निर्यातीसाठी कांदे प्लॅस्टिक जाळीच्या पिशव्यांमध्ये किंवा जूट बॅगमध्ये पॅक करावेत. पॅकेजिंग केल्याने कांद्याची टिकवणक्षमता वाढते आणि वाहतुकीदरम्यान नुकसान कमी होते. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

औद्योगिक प्रक्रिया :

• कांद्याची प्रक्रिया उद्योगात उपयोग: कांद्याचा वापर खाद्यप्रक्रिया उद्योगात मोठ्या प्रमाणात केला जातो. कांदा पावडर, कांद्याचे लोणचे, आणि फ्राइड कांदा हे उत्पादनाचे प्रमुख प्रकार आहेत.
• कांदा पावडर: कांद्याचे तुकडे सुकवून आणि पावडर करून विविध मसाल्यांमध्ये वापरले जाते. कांदा पावडर निर्यातीसाठी मोठ्या प्रमाणात तयार केली जाते.
• फ्राइड कांदा: फास्ट फूड आणि स्नॅक्स उद्योगात फ्राइड कांद्याला मोठी मागणी आहे. कांद्याचे तुकडे तळून आणि साठवून ठेवले जातात.
• लोणचे आणि जॅम: कांद्याचे लोणचे बनवताना कांद्याचे तुकडे मसाल्यांमध्ये साठवले जातात. कांद्याचे जॅमही प्रक्रिया उद्योगात तयार केले जाते.

कांद्याचे पोषण मूल्य आणि औषधी गुणधर्म

कांदा हा एक पौष्टिक आणि औषधी गुणधर्म असलेला खाद्य घटक आहे. त्यात विविध जीवनसत्त्वे, खनिजे, आणि अँटिऑक्सिडंट्स आढळतात, जे आरोग्यवर्धक फायदे देतात.

पोषण मूल्य :

• कॅलरी आणि पाणी: 100 ग्रॅम कांद्यामध्ये सुमारे 40 कॅलरी आणि 89% पाणी असते, ज्यामुळे हे एक कमी कॅलरी आणि हायड्रेटिंग फूड मानले जाते.
• जीवनसत्त्वे: कांद्यामध्ये जीवनसत्त्व अ, ब, आणि क आढळतात. जीवनसत्त्व क हे प्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी आणि शरीरातील पेशींचे संरक्षण करण्यासाठी उपयुक्त आहे.
• खनिजे: कांद्यात पोटॅशियम, मॅग्नेशियम, आणि फॉस्फरस मुबलक प्रमाणात आढळतात. पोटॅशियम शरीरातील इलेक्ट्रोलाइट संतुलन राखते, तर मॅग्नेशियम पचनक्रियेसाठी महत्त्वाचे आहे.

कांद्याचे औषधी गुणधर्म (Medicinal properties of onions)

• रक्तशुद्धीकरण: कांद्यामधील अँटिऑक्सिडंट्स आणि फाइटोन्युट्रिएंट्स रक्तातील विषारी घटक कमी करतात आणि रक्तशुद्धीकरणात मदत करतात.
• प्रतिरोधक शक्ती वाढवणे: कांद्यातील सल्फर संयुगे आणि क्वेरसेटिन यामुळे प्रतिकारशक्ती वाढते आणि सर्दी-खोकल्यापासून संरक्षण मिळते.
• पचन सुधारणा: कांद्यामध्ये तंतूंचे प्रमाण जास्त असल्यामुळे पचनक्रिया सुधारते आणि बद्धकोष्ठतेची समस्या कमी होते.
• हृदयाचे आरोग्य: कांद्यातील अँटिऑक्सिडंट्स हृदयविकाराचा धोका कमी करतात. नियमित सेवन केल्यास रक्तदाब नियंत्रणात राहतो आणि हृदयाचे आरोग्य सुधारते.
• मधुमेह नियंत्रण: कांद्याचा ग्लायसेमिक इंडेक्स कमी असल्यामुळे मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी ते सुरक्षित आहे. कांदा रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवण्यास मदत करतो. Kanda Lagwad Mahiti in Marathi

तुम्ही कांदा पीक ची शेती करता का? कशाप्रकारे करता? Kanda Lagwad Mahiti in Marathi ही माहिती आपल्या इतर शेतकरी मित्रांसह कमेंट्सद्वारे शेयर करा. सोबतच या लेखाला लाईक करायला आणि लेखावर कमेंट करायला विसरू नका. यासारख्या विविध पिकांच्या महत्वपूर्ण माहितीसाठी आपल्या माझी शेती या अधिकृत वेबसाइट ळा भेट द्यायला अजिबात विसरू नका. 

ही माहिती वाचा :